ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΠΟΥΘΕΝΑ – ΑΛΚΗ ΖΕΗ

Πήρα το βιβλίο στα χέρια μου κι όπως πάντα μέσα υπήρχε η καθιερωμένη αφιέρωση:
“Στην Αίγλη για να θυμάται τις γατοκουβέντες μας…”
Την πήρα τηλέφωνο να την ευχαριστήσω, μιλήσαμε για χίλια δυο πράγματα… αιώνια έφηβη παρόλο που διήνυε την ένατη δεκαετία της ζωής της!
Είπαμε να συναντηθούμε στην Αθήνα την άνοιξη, αλλά ο χρόνος μας πρόλαβε. Στις 27 Φεβρουαρίου άρχισε το μεγάλο της ταξίδι, χαρούμενη και γεμάτη, ευτυχισμένη γιατί θα συναντούσε τον αγαπημένο της Γιώργο που τόσο της έλειπε, την παιδική της φίλη Ζωρζ Σαρρή, τη νονά της, συγγραφέα Διδώ Σωτηρίου και τους αγαπημένους της φίλους Γιάννη Ρίτσο, Κάρολο Κουν, Ανδρέα Εμπειρίκο, Οδυσσέα Ελύτη, Μάριο Πλωρίτη, Μελίνα Μερκούρη, Ζυλ Ντασέν. Ήταν η τελευταία της γενιάς της.

Μου είχε εξομολογηθεί ότι ετοίμαζε ακόμα ένα παιδικό βιβλίο, και για όσους νομίζετε ότι αυτό το βιβλίο είναι το κύκνειο άσμα της, πρέπει να σας ομολογήσω ότι αυτό θα είναι το υπό έκδοση και έχει τίτλο “Ο νυχτερινός περίπατος της γιαγιάς”.
H Άλκη Ζέη έγραψε μια ιστορία για τα παιδιά και τα προβλήματά τους σήμερα, ένα βιβλίο γεμάτο αισιοδοξία για τον ζοφερό σημερινό κόσμο και την ταραγμένη σύγχρονη κοινωνία.

Την είχα ρωτήσει πώς προέκυψε το βιβλίο αυτό: “Όταν ήρθε ο Τζο Νέσμπο στην Αθήνα, στο Μέγαρο, πριν δύο χρόνια, τον είδα να βγαίνει από τα παρασκήνια στη σκηνή κάνοντας μια χορευτική κίνηση και έτσι όπως τον είδα μου ήρθε ένα παιδάκι ξανθό μ’ ένα τσουλούφι και μου έμεινε αυτό και τον έκανα ήρωά μου”, μου είπε.

Σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση, μέσα από τα δικά της μάτια περιγράφει την καθημερινότητα ενός δεκάχρονου αγοριού, του Ίκαρου, μαθητή της πέμπτης δημοτικού. Αισθάνεται πως είναι παιδί από το πουθενά, αφού δεν έχει γνωρίσει γονείς και για την καταγωγή του έχει θολή εικόνα. Μεγαλώνει σε ένα διαμέρισμα στο Παγκράτι με τη συνταξιούχο θεία του, που έχει αναλάβει την ανατροφή του και του προσφέρει τα απαραίτητα, γιατί “είναι αίμα της”, αλλά δεν βιώνει κοντά της τη θαλπωρή της οικογένειας. Αισθάνεται μετέωρος, περιθωριοποιημένος από τους συμμαθητές του -αυτός ο διαφορετικός- και χωρίς προσανατολισμό, γι’ αυτό διακαώς ψάχνει να βρει κάτι που θα αναδείξει την προσωπικότητά του και θα τον κάνει επιθυμητό και αγαπητό. Και ξαφνικά αρχίζουν να συμβαίνουν έναν σωρό θαυμαστά πράγματα, που θα αλλάξουν σταδιακά τη θεώρησή του. Από το μπούλινγκ του νταή της τάξης τον σώζει ένας άστεγος, η δασκάλα του και ο διευθυντής του σχολείου αποδεικνύονται ακέραιοι χαρακτήρες και δίκαιοι, οι δυο καλοί του φίλοι Ξένια και Μίλτος είναι υποστηρικτικοί, ο θείος της Ξένιας, ο φοιτητής Γιάννης, είναι ανθρωπιστής και στέκεται αλληλέγγυος στον άστεγο, ο κύριος Αργύρης, ο γυμναστής του σχολείου, και η σύντροφός του Στέλλα τον περιβάλλουν με αγάπη σαν να ήταν δικό τους παιδί και τον παίρνουν μαζί τους το καλοκαίρι στο απομονωμένο χωριό τους στον Πάρνωνα, όπου μέσα από την επαφή με ανθρώπους ξεχωριστούς και την εμπειρία σε έναν τόπο τελείως διαφορετικό από αυτόν που μέχρι τότε γνώριζε θα συνειδητοποιήσει ότι τον κόσμο, τον ατομικό αλλά και τον ευρύτερο, τον φτιάχνει καθένας όπως επιλέγει.

Το παιδί από το πουθενά της Άλκης Ζέη περιπλανιέται σε μια μικρογραφία της κοινωνίας μας και δεν αφήνει κανένα από τα θέματα που την ταλανίζουν χωρίς να το θίξει. Σχολικός εκφοβισμός, άστεγοι, ανεργία, προσφυγικό αγγίζουν τον μικρό ήρωα του βιβλίου και, χωρίς διδακτισμό, του γνωρίζουν την ανθρωπιά, την αλληλεγγύη, τη δικαιοσύνη, την ανεκτικότητα, την αγωνιστικότητα, τη μεγαλοθυμία, τους ανοιχτούς ορίζοντες της σκέψης και την ενεργητική αντιμετώπιση όλων των δυσκολιών και εμποδίων της ζωής.

[…] Θα γίνουμε φίλοι. Ναι, του λέω. Για πάντα όμως, συνέχισε εκείνος. Μου σήκωσε το χέρι και χτυπήσαμε τις παλάμες μας […]

Ο μικρός Ίκαρος της Άλκης Ζέη μάς δείχνει τον δρόμο, την αποδοχή του ξένου και καθετί διαφορετικού από εμάς, για να μπορέσει επιτέλους η κοινωνία μας να αλλάξει.